مقدمه
ایمپلنت دندان یکی از پایدارترین و موفق‌ترین روش‌ها برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است. با این حال، در موارد نادر ممکن است پس از مدتی بیمار احساس کند ایمپلنت لق شده یا حتی افتاده است. این وضعیت هرچند نگران‌کننده است، اما در بیشتر موارد قابل درمان است؛ به شرطی که علت آن به درستی تشخیص داده و به‌موقع اقدام شود.
در این مقاله بررسی می‌کنیم چرا ایمپلنت ممکن است شل شود یا بیفتد، چه علائمی هشداردهنده هستند و در صورت بروز چنین مشکلی باید چه کار کرد.
چرا ایمپلنت ممکن است شل شود؟
ایمپلنت به‌طور طبیعی نباید هیچ حرکتی داشته باشد. این پایه فلزی (معمولاً از جنس تیتانیوم) باید با استخوان فک در فرآیندی به نام اُسیواینتگریشن (Osseointegration) یکی شود.
اگر این اتصال به‌درستی انجام نشود یا در طول زمان دچار مشکل گردد، ایمپلنت ممکن است شل شود. دلایل اصلی عبارت‌اند از:
۱. جوش نخوردن کامل ایمپلنت با استخوان
اگر استخوان فک کیفیت یا تراکم کافی نداشته باشد یا در حین جراحی دچار آسیب شده باشد، ممکن است ایمپلنت به استخوان جوش نخورد. در این حالت معمولاً شلی در هفته‌ها یا ماه‌های اول پس از کاشت مشاهده می‌شود.
۲. عفونت یا التهاب لثه اطراف ایمپلنت (پری‌ایمپلنتیت)
التهاب لثه اطراف ایمپلنت در اثر تجمع باکتری‌ها، بهداشت ضعیف دهان یا سیگار کشیدن ایجاد می‌شود. اگر درمان نشود، باعث از بین رفتن استخوان اطراف ایمپلنت و در نهایت لق شدن آن می‌شود.
۳. فشار بیش از حد در حین جویدن
در مواردی که نیروهای جویدن به‌درستی بین دندان‌ها تقسیم نشده باشند (مثلاً به دلیل تنظیم نامناسب ارتفاع روکش)، فشار اضافی به ایمپلنت وارد می‌شود و می‌تواند باعث شل شدن پیچ یا خود ایمپلنت شود.
۴. لق شدن پیچ روکش ایمپلنت
گاهی بیمار احساس می‌کند ایمپلنت لق شده، اما در واقع پیچ روکش یا اباتمنت (قسمت میانی بین پایه و روکش) شل شده است. این مورد ساده‌تر است و با سفت کردن مجدد پیچ در مطب برطرف می‌شود.
۵. تحلیل استخوان در طول زمان
در صورت عدم رعایت بهداشت دهان، استفاده از دخانیات یا وجود بیماری‌های سیستمیک مانند دیابت کنترل‌نشده، استخوان اطراف ایمپلنت به تدریج تحلیل می‌رود و ثبات آن کاهش می‌یابد.
علائم هشداردهنده شل شدن ایمپلنت
احساس حرکت یا لق شدن دندان ایمپلنتی هنگام جویدن
درد یا فشار در ناحیه ایمپلنت
خونریزی یا ترشح چرکی از لثه اطراف ایمپلنت
بوی بد دهان یا طعم فلز در دهان
التهاب و تورم لثه
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مراجعه سریع به دندان‌پزشک ضروری است.
اگر ایمپلنت شل شد، چه باید کرد؟
۱. خودسرانه دست‌کاری نکنید
هرگز سعی نکنید ایمپلنت یا روکش را با دست یا ابزار دیگر محکم کنید. این کار ممکن است آسیب بیشتری به بافت استخوانی یا لثه وارد کند.
۲. به سرعت به متخصص ایمپلنت مراجعه کنید
تشخیص دقیق علت شلی فقط با معاینه و عکس رادیوگرافی (CBCT) ممکن است. پزشک بررسی می‌کند که آیا شلی مربوط به پیچ است یا خود ایمپلنت.
در صورت لق بودن پیچ یا روکش
اگر فقط پیچ اباتمنت شل شده باشد، معمولاً با سفت کردن مجدد آن و تنظیم فشار جویدن مشکل برطرف می‌شود.در صورت لق شدن پایه ایمپلنت
اگر پایه فلزی درون استخوان لق شده باشد، باید ایمپلنت خارج شود. در اغلب موارد، پس از ترمیم استخوان (با پیوند استخوان یا روش‌های بازسازی)، امکان کاشت ایمپلنت جدید وجود دارد.درمان عفونت یا التهاب لثه اطراف ایمپلنت
در صورت وجود پری‌ایمپلنتیت، درمان شامل پاک‌سازی بافت عفونی، مصرف آنتی‌بیوتیک، شست‌وشو با محلول ضدعفونی و گاهی جراحی ترمیم استخوان است.
چگونه از شل شدن یا افتادن ایمپلنت جلوگیری کنیم؟
رعایت دقیق بهداشت دهان (مسواک، نخ دندان و دهان‌شویه)
پرهیز از سیگار و قلیان
انجام چکاپ‌های منظم هر ۶ ماه
استفاده نکردن از دندان‌های ایمپلنتی برای شکستن مواد سخت (یخ، مغزها و…)
کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت
جمع‌بندی
شل شدن یا افتادن ایمپلنت هرچند نادر است، اما می‌تواند به دلایل مختلفی مانند عفونت، فشار بیش از حد، کیفیت پایین استخوان یا لق شدن پیچ روکش رخ دهد. تشخیص سریع علت و مراجعه به متخصص، کلید موفقیت درمان است. در بیشتر موارد می‌توان با ترمیم استخوان یا جایگزینی ایمپلنت جدید، دوباره لبخندی سالم و زیبا به بیمار بازگرداند.